Dit is waarom eenzaamheid je juist nu kan overvallen (en wat je ertegen kunt doen)
Een effect van de coronamaatregelen en de huidige lockdown is dat meer mensen gevoelens van eenzaamheid ervaren. Niet alleen ouderen en jongeren, maar bijvoorbeeld ook singles. Maar wat is het nu precies, eenzaamheid? En wat kun je ertegen doen? Sociaal psycholoog Anne Campagne legt uit waarom het helpt om de connectie te zoeken met jezelf, jezelf te waarderen en dankbaar te zijn voor wat je wél hebt.
Nederland in lockdown
Nu Nederland in een harde lockdown is gegaan, heeft dat ongetwijfeld effect op de psyche van iedereen. Uit onderzoek van het CBS is gebleken dat met name jongeren en alleenstaande ouderen geraakt worden in hun psychisch welbevinden. Maar ook op de groep singles die graag een relatie willen (en Nederland telt veel singles, namelijk zo’n 3 miljoen!) wordt een extra zware wissel getrokken. De decembermaand is vaak al een maand die singles niet als prettig ervaren, het samenzijn wordt zo uitvergroot in deze periode. Daarnaast grote kans dat een tante of opa tijdens het kerstdiner vraagt hoe jouw liefdesleven ervoor staat. Goed bedoeld, maar een reality-check waar je vaak helemaal niet op zit te wachten als single.
Nu met de nieuwe harde lockdown wordt het daten ook weer een stuk lastiger gemaakt: de welbekende date-wandeling was nou net even geparkeerd. Het dromerige vooruitzicht om het nieuwe jaar in te luiden met een potentiele nieuwe liefde is steeds meer in rook opgegaan. Eenzaamheid ligt (weer) op de loer.
Eenzaamheid kan een gevoel van verdriet, leegte, angst geven en zelfs lichamelijke en psychische klachten opleveren. Juist hierom is het zo belangrijk om het onder ogen te zien, bij jezelf of iemand anders.
Wat is eenzaamheid precies?
Eenzaamheid wordt wel eens verward met alleen zijn. Je kunt alleen zijn en dat helemaal goed, of zelfs fijn vinden. Eenzaamheid is een gevoel: alleen jíjzelf kunt dit zo ervaren. Je kunt je ook eenzaam voelen binnen vriendschapsrelaties of zelfs binnen een liefdesrelatie.
Er bestaan grofweg drie soorten eenzaamheid:
Sociale eenzaamheid. Je vindt dat je te weinig betekenisvolle relaties met anderen hebt, je sociale netwerk is naar jouw idee te klein. Het ontbreekt singles hiernaast ook aan een liefdesrelatie.
Emotionele eenzaamheid. Je mist verbondenheid met anderen en hebt het gevoel bij niemand écht je hart te kunnen luchten.
Existentiële eenzaamheid. Je mist zingeving, een eigen plek of rol in het leven.
Tips tegen eenzaamheid
Er zijn een paar tips die mogelijk helpen om je gevoel van eenzaamheid te verzachten:
Probeer onvoorwaardelijk achter jezelf te gaan staan en jezelf symbolisch te omhelzen. In mindere zweverige taal komt het gewoon neer op het volgende: Houd van jezelf!
Maar hoe doe je dat: door de connectie te zoeken met jezelf. Onderzoek wat maakt dat je jezelf eenzaam voelt, waar komt het gevoel vandaan? Is dit gevoel er altijd al geweest, was één van je ouders mogelijk eenzaam of iemand anders in je familie? Door het een plek te kunnen geven, is het mogelijk draaglijker dat het gevoel er is.
Kijk naar wat je allemaal wel hebt en wie je wél om je heen hebt. Het klinkt misschien gek, maar wees daar ook bewust van en dankbaar voor. Door te focussen op wat je hebt, zal je jezelf en je (eigen) gezelschap meer kunnen waarderen.
Doe meer dingen waar je blij van wordt. Wanneer je lekkerder in je vel zit kun je meer hebben. Ook al mag er nu niet veel, er is altijd nog wel iets te bedenken wat je leuk vindt om te doen.
Vergelijk jouw situatie niet met anderen, het gras is niet altijd groener aan de overkant.
Een goed potje huilen kan soms ook enorm opluchten, probeer er alleen niet in te blijven hangen.
Het allerbelangrijkste is dat je je gevoel van eenzaamheid niet weg hoeft te stoppen. Maak het bespreekbaar, je zult zien dat er veel meer anderen zijn die dit nu ook doormaken of vroeger een periode hebben gekend van (vluchtige) eenzaamheid.
Dit artikel is verschenen op het platform van Wendy van Dijk, Wendyonline op 27 december 2021.